Social Security Number Nedir? Nasıl Alınır ?
|ABD’ye yeni gelen herkesin ilk amacı Sosyal Güvelik Numarası almak ve Amerikan sisteminin içinde yer almaya ilk adımı atmaktır. Özellikle çalışma hayatına başlamak için olmazsa olmaz olanı Sosyal Güvenlik Numarası almaktır.
SSN – Social Security Number Nedir?
Yaptığınız iş ne olursa olsun, ABD’de çalışmaya başladığınız zaman, her Amerikan vatandaşı gibi bir Sosyal Güvelik Numarası almanız ve sosyal güvenlik vergisi ödemeniz kaçınılmaz bir şarttır. Ödeyeceğiniz vergiler işvereniniz tarafından alınır ve IRS’ye sik ve düzenli aralıklarla teslim edilir. Eğer kendi isinizi yapıyorsanız, vergileri IRS’ye kendiniz teslim etmek durumundasınız.
İşte bu sosyal güvenlik numarası, ABD Federal Devleti tarafından Amerika’da çalışanlara sunulan finansal imkanlar dizisi için kullanılan geniş bir terimdir. Amerika’da, çalışanların çoğu sosyal güvenlik imkanlarından çeşitli zamanlarda faydalanırlar. Emeklilikte ya da emeklilik tazminatı alırken, çalışma hayatında sakat ya da çalışamaz hale geldiklerinde veya bir çalışanın ölümünden sonra yakınlarına bırakıldığında faydalanılabilir.
Eğer ABD vatandaşı değilseniz, Sosyal Güvenlik sisteminin içinde olmak için, yasal yabancı statünüzün olması, INS’den çalışma izninizin ve Sosyal güvenlik numaranızın olması gerekir.
ABD’deki hemen her şehir ya da eyalette Sosyal Güvenlik İdaresi şubeleri vardır.
Eğer Citizenshıp and Immigration Service (USCIS)’ten ABD’de çalışmak üzere izin almış bir yabancı olarak kabul aldıysanız, Sosyal Güvenlik Numarası almanız gerekir. Çalışma izniniz yoksa, eyalet yönetimi ve yerel yönetim sizden kanunlar kapsamında olmanız için sosyal güvenlik numarası isteyecektir.
Vergi için bir numara almanız gerekiyor ve siz hala Sosyal Güvenlikten bir numara verilmesi için talepte bulunmadıysanız, Iç Gelir Hizmetleri (IRS – Internal Revenue Service)’ne Bireysel Vergi Yükümlüsü Kimlik Numarası (ITIN) için başvurabilirsiniz.
ABD’de Yaşarken Sosyal Güvenlik Numaram Olmadan Neler Yapabilirim?
ABD sınırları içinde turist yada öğrenci bir şekilde yasal kabul almış bir yabancı olarak, Sosyal Güvenlik Numaranız olmadan da pek çok imkan ve hizmetten faydalanabilirsiniz;
- Grup sağlık sigortası kapsamına girmek: Grup sağlık planları kapsamında olan fakat numarası olmayan yabancı aile fertlerinin Sosyal Güvenlik Numarası vermeleri istenmez.
- Bir finans kurumuyla is yapmak: Vergi isleri için finansal kurumlar sizden vergi yükümlüsü numarası isteyeceklerdir. Sosyal Güvenlik Numaranız yoksa, bir numaraya ihtiyacınız olup olmadığını belirlemek için IRS ile bağlantı kurun.
- Okul kayıtları ya da eğitim sınavları için başvurmak: Okulların numarayı, eğitim programlarını işleve koymak üzere kullanma yetkisi yoktur. SAT, GRE ve diğer eğitim sınavlarına başvuran öğrenciler sınava girmek için Sosyal Güvenlik Numarası almak zorunda değildirler.
- Okulların yemek hizmetlerine başvurmak.
İlk olarak Sosyal Güvenlik Numarasına Nasıl Başvuracağım?
ABD’de alacağınız Sosyal Güvenlik kartında Sosyal Güvenlik İdaresi tarafından verilen tek bir numara, yani Sosyal Güvenlik Numarası bulunmaktadır.
Bu kartta yer alan Sosyal Güvenlik Numarası devlet kurumları, okullar ve diğer ticari kurumlar tarafından insanların kimliklerini bilgisayar sistemlerinde tespit etmek için kullanılır. Size verilen numarayı bilmeniz gerekir, çünkü bu numara hayatinizin geri kalan kısmında sürekli isinize yarayacaktır. Amerika’da her çalışan insan ve vergi yükümlüsü Sosyal Güvenlik Numarasına sahip olmak zorundadır.
SSN’e Başvuru Süreci
Eğer Sosyal Güvenlik Numarasına ihtiyacınız varsa, kaybolan ya da çalınan kartınızın yerine yenisini almak istiyorsanız, en yakin Sosyal Güvenlik şubesinden SS-5 formunu doldurmanız gerekmektedir.
Size verilen formdaki bilgileri dikkatlice okuyun. Formla beraber, yasal yabancı statüsü onay belgesi de dahil orijinal belgelerinizi götürmek zorundasınız. Eğer 18 yas veya üstündeyseniz ve şimdiye kadar hiç numaranız olmamışsa şahsen veya posta ile başvurmanız gerekmektedir. Sosyal Güvenlik Şubesi belgelerinizi size geri verecektir. Eğer belgelerinizin aslını postalamak istemiyorsanız, en yakin Sosyal Güvenlik şubesine bırakın.
Eğer ABD’de çalışma izniniz yoksa, numara istediğinizi belirten bir mektup yazmalısınız. Bu mektubunuz, sizden Sosyal Güvenlik Numarası isteyen kanunu referans göstermeli ve numara hariç bütün talepleri yerine getirdiğinizi ispatlamalıdır. İssizlik durumunda verilmiş bir numarayı çalışırken kullanamazsınız.